HomeBan thờ - sắp đặt và bài trí
Tín ngưỡng của người Việt là thờ cúng tổ tiên vậy nên người Việt lập bàn thờ thần thánh và tổ tiên trong nhà. Nhiều người cho rằng vị trí đặt bàn thờ gia tiên thuận lợi nhất là tại đại sảnh đốì diện trực tiếp với cửa chính sao cho mỗi khi bước vào nhà đều nhìn thấy bàn thờ. Tuy nhiên, để phù hợp với phong thủy, bàn thờ gia tiên nên đặt ở hướng Tây Bắc của ngôi nhà hoặc của căn phòng. Bởi vì, đây là hướng tượng trưng cho trời.
VỊ TRÍ ĐẶT BAN THỜ
Nơi đặt ban thờ phải là nơi tĩnh lặng, ít người qua lại, nếu có điều kiện đặt trong một phòng riêng biệt.
Thứ nhất, không được lộ thiên, tức là phía trên, phía sau bàn thờ có cửa sổ hoặc cửa chính đi hoặc trên nóc bàn thờ có ống thông gió. Vị trí đặt ban thờ phải tránh đối diện với đường đi (hành lang, cầu thang đâm thẳng vào) vì như thế dễ bị tán
khí, trường hợp bất khả kháng phải dùng bình phong chắn lại.
Thứ hai, bàn thờ tối kị để các vật nặng như đầu dư nhà hay các vật sắc nhọn như: góc tủ, góc cánh cửa chọc thẳng vào mặt bàn thờ hoặc đầu hồi của nhà hàng xóm chĩa vào. Không đặt dưới xà nhà.
Thứ ba, phải tránh những nơi bẩn tạp như nhà tắm, nhà vệ sinh, hay giường ngủ của vợ chồng. Nếu tầng dưới đặt bàn thờ thì tầng trên cũng không được đặt bếp hoặc phòng ngủ, nhà tắm nhà vệ sinh. Không đặt ban thờ chung lưng với tường nhà vệ sinh, nhà bếp.
BÀI TRÍ BAN THỜ
Trong cùng và là nơi cao nhất của ban thờ là khám thờ (có cửa đóng mở), ngai thờ đặt bài vị thần linh, tổ tiên. Phía trước ngai đặt 3 chén nước trên một bộ tam sơn hoặc mịch.
Tiếp đến là đỉnh trầm (nếu có) với đôi hạc chầu hai bên (nếu có).
Bên ngoài đặt bát hương, nếu là 3 bát, bày theo hàng ngang (hình chữ Nhất), nếu là 2 bát thì bát nhỏ đặt trước bát lớn và thấp hơn một chút, trường hợp 4 bát hương thì 3 bát bày theo chữ Nhất, một bát đặt chính giữa, phía trước bát lớn hơn.
Phía ngoài bát hương là nơi bày biện lễ vật như hoa, quả, bánh kẹo, rượu... bày theo nguyên tắc "đông bình tây quả": lọ hoa bên tay phải và bồng hoa quả đặt bên trái (theo hướng người cúng nhìn vào) trước bát hương đặt nước hoặc rượu.
Ngoài cùng là đôi nến hoặc đèn, tượng trưng cho Nhật Nguyệt.
Trường hợp gia đình có thờ Phật, tốt nhất có phòng thờ riêng hoặc ít ra cũng lập một ban thờ riêng, không thờ chung với ban gia tiên và thần linh, vì thờ gia tiên và thần linh thường dùng lễ mặn, cũng phật thì phải cúng chay hoàn toàn, vậy nên việc thờ phụng phải riêng một nơi.
Ở nhiều gia đình, thường thờ cả Phật, Quan âm và Quan đế thánh quân trong cùng một phòng, thậm chí quay mặt vào nhau, điều này tuyệt kỵ.
ĐỒ DÙNG TRÊN BAN THỜ
 |
| Một bộ Ngũ sự bằng đồng |
Trên ban thờ nên có đầy đủ ngũ hành Kim, Thủy, Mộc, Hỏa, Thổ: Ban thờ thường bằng gỗ (Mộc), bát hương, lọ hoa, bồng... bằng sứ (Thổ), chén nước (Thủy), đèn, nến (Hỏa), lư hương, hạc, chân nến... (Kim). Không nên sử dụng toàn bộ đồ thờ bằng đồng, điều này không tốt vì kim khí quá vượng làm mất cân bằng trong Ngũ Hành. Đồ Kim khí thường chỉ nên sử dụng Ngũ sư, Thất sự, Cửu sự. Bát hương, lọ hoa, khay, bồng, chén nước... cũng có thể sử dụng đồ đồng nhưng nên có sự cân đối bằng cách sử dụng đồ Thổ (sành sứ) Mộc (gỗ mộc, sơn mài) để cân bằng âm dương ngũ hành.
LAU DỌN BAN THỜ
Ban thờ là nơi thờ cũng thần linh, tiên tổ vì vậy lau dọn ban thờ thường xuyên giữ cho ban thờ sạch sẽ là điều nên làm thường xuyên, tuy nhiên, khi lau dọn ban thờ phải chú ý:
- Đồ dùng lau, quét ban thờ phải sạch sẽ, khăn chổi phải dùng riêng, không dùng những loại khăn chổi uế tạp, sử dụng chung cho việc lau dọn những nơi khác.
- Nước sử dụng cho việc lau, rủa ban thờ, đồ thờ phải là nước sạch thanh tịnh, thường đun với là trầu, lá bồ đề, gỗ vang và quế để tạo màu đỏ đẹp và có mùi hương thơm.
- Khi lau dọn nên tránh việc xê dịch bát hương, đặc biệt là nhấc bát hương để lau chùi, nếu cần thiết, nên thắp hương xin trước và tạ sau khi xong việc. Cũng có thể đợi sau ngày 23 tháng Chạp, khi ông Táo đã lên trời, để làm việc này.
Việc hóa chân hương, trong năm nên hạn chế và không làm nếu chưa cần thiết, sau ngày 23 tháng Chạp đến trước lễ Tất niên có thể tỉa bớt chân nhang và hóa.
Vài điều sơ đảng về việc sắp đặt, bài trí ban thờ cùng việc lau dọn, mong rằng giúp ích cho những bà con chưa biết rõ.
Bài liên quan
